Algemeen

Houtsoort: Vitex

Atibt

Leban

Andere namen

Solomon vitex (Solomon eilanden), Leban (Maleisië, Sarawak), kulim papa (Sabah), teen-nok, tinnok (Thailand), milla (India), bitum, garamut (New Guinea), gupassa (Indonesië), kyetyo (Burma), chan-vit (Vietnam), bongoog, molave (Filipijnen).

Botanische naam

Vitex cofassus Reinw. ex Blume, V. altissima L. f., V. spec. div..

Familie

Lamiaceae / Verbenaceae.

Groeigebied

Tropisch Azië, onder andere Indonesië (Irian Jaya, Molukken), Papua New Guinea, Solomon eilanden.

Boombeschrijving

Kleine tot grote bomen 35(-45) m hoog. De rechte, cilindrische, maar vaak ook gegroefde en onregelmatig gevormde takvrije stammen zijn 10-15 m lang en hebben diameters van 0,6-0,8(-2,0) m.

Aanvoer

Gekantrecht hout.

Houtbeschrijving

De kleur van het kernhout kan lichtgeel, geelbruin, grijs, groen- of rozegrijs, roodbruin tot bruin zijn en is niet duidelijk te onderscheiden van het 40-80 mm geelachtige spint. Het oppervlak heeft weinig glans. Vitex heeft geen opvallende geur of smaak. Houtsnippers kleuren water geel of geelgroen.

Houtsoort

loofhout

Draad

Recht tot lichte kruisdraad of golvende draad.

Nerf

Fijn tot matig grof, gelijkmatig.

Volumieke massa

(340-)530- 930(-1010) kg/m3 bij 12% vochtgehalte.
Vitex cofassus 530-940 kg/m3 bij 15% vochtgehalte.
Vitex altissima 800-1010 kg/m3 bij 15% vochtgehalte.

Werken

Zou gering tot middelmatig zijn.

DrogenDroogt makkelijk met weinig of geen vervorming, met een zwaar gewicht op het opgelatte hout. Wel kunnen fijne droogscheurtjes ontstaan.
Bewerkbaarheid

Zagen en schaven gaat relatief makkelijk en vitex laat zich goed en glad bewerken.

Spijkeren en schroevenVoorboren noodzakelijk.
Lijmen

Variabel. Moeilijk voor Solomon vitex voor geveltimmerwerk.

Buigen

Goed.

Oppervlakafwerking

Variabel. Solomon vitex goed, met een oplosmiddelhoudende verf. Moeilijk met een watergedragen systeem.
Vitex laat zich goed polijsten.

Duurzaamheid

Schimmels 1-2. Solomon vitex bovengronds 1.
Termieten M.
Lyctus M.
Marineboorders G.

Sterkteklasse

Vitex is bij een beperkte proef in 2000, volgens NEN 5498:1997 ingedeeld in sterkteklasse K30. De bij vitex behorende visuele sorteercriteria betreffen het kwastaandeel van ten hoogste 0,2 en het draadverloop van ten hoogste 1:10. Zie voor de overige toelaatbare onvolkomenheden bij de toepassingscategorieën de Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 5493; 1999, Kwaliteitsrichtlijnen voor loofhout in waterbouwkundige werken. De verwachting is dat bij een groter aantal proeven indeling in een hogere sterkteklasse haalbaar is.

Impregneerbaarheid

Kernhout 3.
Spint 2.

Bijzonderheden

Houtsnippers kleuren water na enige uren geel of geelgroen. Wordt vitex gekookt in water, dan krijgt het een geelgroene tot geelbruine kleur. Uit sommige vitexsoorten wordt een gele kleurstof gewonnen.

Toepassingen

Duurzame constructies, timmerwerk, gevelbekleding, waterbouw, hekpaaltjes, meubelen, vloeren, beeldhouw- en snijwerk.